ริดสีดวงทวารเป็นโรคที่หลายคนประสบแต่ไม่กล้าพูดถึง ทั้งที่จริงแล้วพบได้บ่อยในคนไทยทุกเพศทุกวัย โดยเฉพาะในผู้ที่มีพฤติกรรมการใช้ชีวิตที่ไม่เหมาะสม เช่น นั่งนาน ขับถ่ายยาก ดื่มน้ำน้อย หรือไม่ค่อยออกกำลังกาย บทความนี้จะพาคุณเข้าใจ ริดสีดวงรูปจริง พร้อมข้อมูลสำคัญที่ช่วยให้คุณรู้ทัน ดูแล และป้องกันโรคนี้ได้ตั้งแต่วันนี้
ริดสีดวงคืออะไร? เกิดจากอะไร?
ริดสีดวงทวารเกิดจากการที่หลอดเลือดดำบริเวณปลายลำไส้ใหญ่หรือทวารหนักโป่งพอง จนเกิดอาการบวม เจ็บ หรือมีติ่งเนื้อออกมา ซึ่งเกิดได้จากหลายปัจจัย เช่น เบ่งถ่ายแรง ท้องผูกเรื้อรัง การตั้งครรภ์ ความอ้วน หรือแม้แต่การยืนหรือนั่งนานเกินไป โดยสามารถแบ่งได้เป็นสองประเภทหลักคือ ริดสีดวงภายใน ซึ่งเกิดในช่องทวารหนัก มักไม่มีอาการเจ็บ และริดสีดวงภายนอก ซึ่งมักมีอาการปวด คัน หรือเลือดออกในระหว่างหรือหลังขับถ่าย
ริดสีดวงรูปจริงเป็นอย่างไร? มีกี่แบบ?
ริดสีดวงรูปจริงนั้นแสดงให้เห็นถึงก้อนเนื้อบวมสีชมพูถึงแดงเข้ม บางรายมีลักษณะคล้ายเมล็ดถั่วหรือก้อนองุ่นที่ยื่นออกมาจากปากทวารหนัก ซึ่งแบ่งได้เป็น 4 ระยะตามความรุนแรง ตั้งแต่ระยะแรกที่ยังไม่เห็นภายนอก ไปจนถึงระยะที่สี่ซึ่งก้อนริดสีดวงไม่สามารถดันกลับเข้าไปได้อีก และอาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น การติดเชื้อหรือเนื้อตาย ดังนั้นการดู ภาพริดสีดวงของจริง ช่วยให้ผู้ป่วยหรือผู้สงสัยสามารถเปรียบเทียบกับตนเองและตัดสินใจพบแพทย์ได้ทันท่วงที
อาการของริดสีดวงที่ควรรู้
ผู้ที่เป็นริดสีดวงมักมีอาการตั้งแต่รู้สึกคันหรือแสบบริเวณทวารหนัก มีเลือดสดปนออกมากับอุจจาระ หรือมีติ่งเนื้อเล็กๆ ที่โผล่ออกมา บางรายอาจรู้สึกไม่สบายขณะนั่งหรือถ่ายอุจจาระ หากปล่อยไว้นานอาการจะรุนแรงขึ้น อาจมีเลือดออกมากจนเสี่ยงต่อภาวะโลหิตจาง หรือมีการติดเชื้อจากแผลริดสีดวง จึงควรสังเกตอาการและรีบปรึกษาแพทย์หากสงสัย
สาเหตุที่ทำให้เกิดริดสีดวง
สาเหตุหลักมักมาจากพฤติกรรมการขับถ่ายที่ไม่เหมาะสม เช่น การเบ่งนาน การกลั้นอุจจาระ การท้องผูกหรือท้องเสียเรื้อรัง รวมถึงพฤติกรรมที่ไม่เคลื่อนไหวร่างกาย เช่น การนั่งทำงานหน้าจอทั้งวัน หรือการยกของหนัก ซึ่งเพิ่มความดันในช่องท้องจนหลอดเลือดโป่งพอง นอกจากนี้ยังพบได้บ่อยในผู้หญิงตั้งครรภ์ เนื่องจากมดลูกกดทับหลอดเลือด หรือในผู้สูงอายุที่ระบบย่อยอาหารเริ่มเสื่อม
วิธีรักษาริดสีดวง ทั้งธรรมชาติและทางการแพทย์
การรักษาริดสีดวงเริ่มจากการปรับพฤติกรรม เช่น กินอาหารที่มีกากใย ดื่มน้ำมากๆ ออกกำลังกาย และไม่เบ่งขณะขับถ่าย หากยังไม่ดีขึ้น อาจใช้ยาเหน็บ ยาทา หรือยาแก้ปวดร่วมด้วย ส่วนในรายที่เป็นมาก แพทย์อาจพิจารณาการรัดยาง การฉีดยาให้เส้นเลือดฝ่อ หรือการผ่าตัด ซึ่งปัจจุบันมีเทคโนโลยีใหม่ที่ลดการเจ็บและระยะเวลาฟื้นตัว
การป้องกันริดสีดวงไม่ให้กลับมาเป็นอีก
แม้รักษาหายแล้ว แต่ถ้ายังมีพฤติกรรมเดิม ริดสีดวงก็สามารถกลับมาได้ การป้องกันที่ดีคือปรับนิสัยใหม่ให้ดีต่อระบบขับถ่าย เช่น การไม่เบ่ง กินผักผลไม้ให้เพียงพอ ไม่นั่งห้องน้ำนานเกินไป และดื่มน้ำให้ได้วันละ 6-8 แก้ว รวมถึงออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอเพื่อกระตุ้นการเคลื่อนไหวของลำไส้ เพลงรําวงมาตรฐาน 10 เพลง
คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับริดสีดวง
ริดสีดวงหายเองได้ไหม? – หากเป็นระยะแรกและปรับพฤติกรรมดีขึ้น มีโอกาสหายเองได้โดยไม่ต้องผ่าตัด
ริดสีดวงเจ็บไหม? – แบบภายในอาจไม่เจ็บ แต่ถ้าเป็นแบบภายนอกหรืออักเสบมากจะเจ็บได้
จำเป็นต้องผ่าตัดทุกกรณีไหม? – ไม่จำเป็น หากเป็นระยะแรกถึงกลางสามารถใช้วิธีอื่นก่อน
ริดสีดวงเป็นอันตรายไหม? – ส่วนใหญ่ไม่ร้ายแรง แต่หากเลือดออกมากหรืออักเสบเรื้อรังควรพบแพทย์
บทสรุป
ริดสีดวงไม่ใช่โรคร้ายแรงหากรู้เท่าทันและดูแลตั้งแต่เนิ่นๆ การเห็น ริดสีดวงรูปจริง ทำให้เราเข้าใจภาพรวมของโรคชัดเจนขึ้น และตัดสินใจดูแลตนเองได้ดียิ่งขึ้น หากมีอาการเข้าข่าย ควรพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยและรักษาอย่างถูกวิธี เพราะร่างกายของเราคือสิ่งสำคัญที่สุด การดูแลสุขภาพระบบขับถ่ายจึงไม่ควรมองข้ามแม้เพียงเล็กน้อย
